TỪ TIỀN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG ĐẾN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG: CÁCH PHÒNG NGỪA
Bài viết được dẫn nguồn từ website 01minh.com (thông tin được Hội tim mạch học Việt Nam bảo trợ)
Tiền đái tháo đường là thuật ngữ để chỉ trạng thái khi lượng đường trong máu của bạn vượt quá ngưỡng bình thường nhưng chưa cao đến mức đủ để chẩn đoán đái tháo đường. Tuy đây chưa phải là đái tháo đường thực sự nhưng các biến chứng đôi khi đã bắt đầu xảy ra từ thời điểm này, do đó bạn vẫn nên quan tâm đúng mức tới việc theo dõi bệnh và điều chỉnh lối sống nhằm giảm thiểu nguy cơ hoặc làm chậm diễn tiến tới đái tháo đường. Các biện pháp có thể giúp bạn đạt được mục tiêu này bao gồm:
- Chế độ dinh dưỡng hợp lí,
- Hạn chế rượu bia,
- Ngừng hút thuốc lá,
- Quản lý cân nặng, luyện tập thể lực,
- Điều chỉnh giấc ngủ và dùng thuốc.
Dựa trên các thử nghiệm lâm sàng, một số kiểu khẩu phần được khuyến nghị dành cho người bị tiền đái tháo đường bao gồm chế độ ăn Địa Trung Hải hay chế độ ăn giảm calo, giảm chất béo. Chế độ ăn low-carb mà bạn thường nghe nhắc đến cũng có thể mang lại hiệu quả ở giai đoạn tiền đái tháo đường, tuy nhiên vẫn còn đang được nghiên cứu thêm. Bạn nên sử dụng:
- Ngũ cốc nguyên hạt, đậu, các loại hạt, rau củ giàu chất xơ, quả mọng (chẳng hạn dâu tây, việt quất, phúc bồn tử),
- Sản phẩm từ sữa, sữa chua, đồng thời giảm lượng thức ăn tinh chế cũng như thức ăn chế biến sẵn.
- Thịt đỏ và nước ngọt đã được chứng minh là làm tăng nguy cơ mắc đái tháo đường, do đó nên được dùng với lượng vừa phải. Nếu ăn thịt, ưu tiên phần nạc, các loại cá và gia cầm.
- Nước ngọt cần hạn chế ở đây bao gồm cả đồ uống có ga và nước ép trái cây, bởi vì nước ép chứa hàm lượng đường từ trái cây khá cao. Nếu bạn muốn ăn trái cây, hãy sử dụng trái cây nguyên quả thay vì uống nước ép và chọn những loại quả ít ngọt.
- Bạn nên giảm ăn mặn dần, mặc dù điều này có thể hơi khó do thói quen từ trước. Chú ý rằng, khi bạn nêm nếm trong quá trình nấu đã sẵn có một lượng muối nhất định, do đó có thể không cần sử dụng thêm nước chấm thêm khi ăn. Ngoài ra, các thực phẩm có độ mặn cao như đồ hộp, đồ chế biến sẵn, cá khô cũng nên hạn chế dùng.
Nếu bạn là người hút thuốc lá, nên tập bỏ dần thói quen này vì thuốc lá cũng là một yếu tố nguy cơ dẫn đến đái tháo đường típ 2. Bạn vẫn có thể sử dụng rượu bia, tuy nhiên cần hạn chế mức dùng. Lượng đồ uống có cồn được khuyến cáo tối đa mỗi ngày dành cho nữ giới là một lon/chai bia hoặc 150ml rượu vang hoặc 45ml rượu mạnh (whisky, vodka). Nếu bạn là nam, có thể dùng gấp đôi lượng kể trên.
Hoạt động thể lực được coi là một biện pháp mang lại ích sức khoẻ và nên được áp dụng rộng rãi, kể cả khi bạn có tiền đái tháo đường/đái tháo đường hay không. Bạn có thể áp dụng những bài tập hay môn thể thao với cường độ trung bình:
- Chẳng hạn như đi bộ nhanh, khiêu vũ, đạp xe.
- Thời lượng tập vừa phải nên là 150 phút mỗi tuần hay chia đều ra khoảng 30 phút mỗi ngày, 5 ngày trong tuần và không nên nghỉ tập nhiều hơn hai ngày liên tiếp.
- Điều quan trọng không phải là tập quá nặng, tập kéo dài mà bạn cần tuân thủ cường độ tập vừa sức nhưng duy trì đều đặn. Một điều thú vị là, ngay cả khi bạn làm một số việc nhà chẳng hạn như lau nhà, hút bụi hay cắt cỏ bằng máy, bạn cũng đã được xem là đang hoạt động thể lực với cường độ trung bình.
- Nếu bạn là nhân viên văn phòng hay làm các công việc tương tự và thường xuyên phải ngồi nhiều tại chỗ, nên đứng dậy, đi lại hoặc tập các bài tập nhẹ mỗi 30 phút.
- Khi bạn nghỉ ngơi ở nhà, nên giảm bớt thời lượng của các hoạt động tĩnh tại như dùng máy tính hay xem TV mà thay vào đó, nên dành thêm thời gian cho các hoạt động có sử dụng thể lực.
Phối hợp cả chế độ dinh dưỡng và tập luyện thể lực sẽ giúp bạn giảm cân. Tuy nhiên, để duy trì được mức cân nặng sau khi giảm này đòi hỏi bạn phải tiếp tục kiên trì giữ chế độ ăn và luyện tập như đã đề ra từ trước. Nếu bạn bị thừa cân hay béo phì, mức giảm được khuyến cáo cần đạt nên là ít nhất 7-10% so với cân nặng hiện tại.
Hiện nay, đã có thuốc được chấp nhận chính thức để có thể cân nhắc sử dụng ở giai đoạn tiền đái tháo đường. Tuy nhiên, vì đây là thuốc kê toa nên bạn cần phải được khám, đánh giá và nhận chỉ định dùng từ bác sĩ chứ không được tự ý sử dụng thuốc một cách thiếu an toàn.
Tài liệu tham khảo
- American Diabetes Association (2019), "3. Prevention or Delay of Type 2 Diabetes: Standard of Medical Care in Diabetes - 2019". Diabetes Care, 42(Suppl. 1), pp.29-33
- https://alcoholaddictioncenter.org/resources/bac-calculator/
Bài viết liên quan
CÁCH XỬ TRÍ KHI GẶP HẠ ĐƯỜNG HUYẾT
Hạ đường huyết nặng có thể gây nguy hiểm tính mạng. Do đó, cần có biện pháp xử trí hạ đường huyết nhanh chóng, kịp thời.
1597 
NGƯỜI THỪA CÂN, BÉO PHÌ KHI NÀO NÊN TẦM SOÁT TIỀN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG?
Tiền đái tháo đường là giai đoạn trung gian giữa đường huyết bình thường và đái tháo đường. Đây được xem là khoảng thời gian sớm mà bệnh có thể hồi phục.
2879 
CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG VÀ TẬP LUYỆN CHO NGƯỜI TIỀN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TRONG GIAI ĐOẠN COVID-19
Chế độ ăn và tập luyện cho người tiền đái tháo đường lành mạnh là thành tố quan trọng trong quản lý tiền đái tháo đường của người bệnh.
1532 
